IDUS

IDUS

nomen 8. dierum in quolibet mense: decimi quinti inprimis in Martio, Maio, Iunio et Octobri: vel decimi tertii in reliquis mensibus Dictae vocabulo Thusco, apud quos idem dies Itis vocabatur. quod signisicat Iovis fiduciam, Cum enim Iuppiter sit auctor lucis, unde etiam Lucetius et Diespiter dicitur: huius autem diei lux, non cum Solis occasu finiatur, sed splendorem diei ac noctis continuet Lunâ collustrante, quod semper in plenilunio, i. e. medio mense fieri soleat, ideo iure Iovis fiduciam eum vocari putavêrunt. Alii malunt sic vocatas, quasi Vidus, a videndo, vel ἀπὸ τοῦ εἰδεῖν, quod eo die plenam speciem Luna demonstret. Alii ab ove iduli, quae Idibus omnibus immolabatur Iovi, cui Idus sacrae erant. Alii iterum credunt, Hetruscam fuisse vocem, apud quos iduare dividere significabat: ideoque hanc diem Idus nominatam, propterea quod mensem iduet, i. e. dividat, cum plerumque in medium mensem incidant. Ab illis dies reliqui omnes, referuntur ad Kalendas sequentis mensis: ipsae Nonas sequuntur. Dies postridie Iduum, quemadmodum et Kalendarum ac Nonarum, atri vel insausti habiti sunt, in quibus nec rem divinam facere, nec rem quampiam novam exordiri licebat, Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 4. c. 4. Vide quoque infra, ubi de Proeliaribus diebus, Maiae Idus Mercurio sacrae fuêre, quod illis natus haberetur: vel quod tunc aedes ei vota. Iisedem Mercatorum dies festus erat, et foeneratorum. Unde poeta, colligere hos Idibus pecuniam, quam Calendis ponere satagant, ait, Martiae, quod Iulii Caesaris caede essent funestatae, Parricidii nomine insignitae sunt. Suet. in Iul. Cas. c. 88. Curiam, in qua occisus est obstrui placuit: Idusque Martias parricidium nominari: ac ne unquam so die Senatus ageretur. Quare Aug. nominis familiaeque haeres, captivos bello Perusino eodem die trucidari voluit, apud eund. in Aug. c. 15. hostiarum more, ad aram Divo Iulio exstructam, etc. Ad nuptias aptissimum habebatur tempus, quod Idus Iunias sequitur. Ovid. Fast. l. 6. v. 221. et seqq.

Hanc ego cum vellem genero dare, tempora taedis

Apta requirebam: quaeque cavenda forent.

Tunc mihi post sacras monstratur Iunius Idus,

Utilis et nuptis, utilis esse viris.

Aug. Idus Dianae erant sacrae: Unde Mart. l. 12. Epigr. 68. cuius epigraphe de Idibus Maronis.

Maiae Mercurium creastis Idus

Augustis redit Edibus Diana, etc.

Vide quoque infra Venatio. Eaedem a servis celebrabantur, qua de re Vid. Alex. ab Aiex. Genial. Dier. l. 3. c. 8. Septembres sollennes erant auspicio Magistratus, Liv. l. 4. c. 37. sicut Maiae olim Magistratibus ineundis, Idem, l. 3. c. 36. postmodum Martiae, Idem l. 23. c. 36. et Quintiles, transvectionibus Equitum, Idem l. 9. c. 46. etc. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. passim.